2 op de 3 Vlaamse automobilisten leest of verzendt wel eens berichtjes tijdens het rijden. Of belt met de gsm in de hand. De Vlaamse Stichting Verkeerskunde startte met een campagne om dat gedrag te veranderen. Maar zo eenvoudig is dat niet. Want de olifant in ons hoofd zit ons gedrag in de weg.

Eerlijk? Ook ik nam al eens mijn gsm vast tijdens het rijden. Tot die dag waarop ik aanschoof in een file. We stonden stil, dus het kon. In een ooghoek zag ik de auto’s voor mij vertrekken. Dus, gas geven! Helaas, de wagen net voor mij dacht daar anders over. Met als gevolg, tja…

Sindsdien blijft mijn gsm onaangeroerd tijdens het rijden. En laat ik mijn wagen de sms berichten  voorlezen.

Mijn gedrag is dus aangepast. Door een negatieve ervaring. En zo komen we bij de olifant: ons reptielenbrein, dát deel van ons verstand dat het wel weet maar daarom nog niet doet. Dat inzicht kreeg ik deze zomer tijdens de masterclass ‘Design for Behavior Change van Julie Dirksen. Ingericht in een partnerschap tussen VOV en Stimulearning.

Julie vertelde ons van de berijder en de olifant in ons brein. De controlerende denker (de berijder) versus de impulsieve voeler (de olifant). Ze zijn steeds in strijd met elkaar. De ene met de to-do lijstjes en de rationele verklaringen zoals “ik zou, want…”  en de andere met het automatische gedrag, de gewoontes, en  daardoor niet in beweging komt voor iets nieuws.

Willen we gedragsverandering, dan moeten we de olifanten aanpakken, niet de berijders. Julie gaf enkele heel concrete tips:

Zorg voor een positieve eerste ervaring

Als een eerste ervaring negatief is, dan wordt het voor de olifant moeilijk om die keuze in de toekomst nog te maken.

• Zoals ik: gsm’en achter het stuur gaf mij een negatieve ervaring en daardoor heb ik nu een natuurlijke drempel om het nog te doen.
• Geeft een eerste ervaring met nieuwe software op het werk mij een positief gevoel, dan ben ik sneller bereid om die te gaan gebruiken ipv de oude software.

Maak (ongewenste) gewoontekeuzes minder tastbaar

Haal dus de plastic bekers weg als je wil dat mensen een glas gebruiken. Maar zet de waterfontein dan ook in de nabijheid van de keukenkast.

Zorg voor een beloning

• die groot genoeg is tov de inspanning
• er onmiddellijk is
• en tastbaar

Een prachtig voorbeeld hiervan is de pianotrap die de roltrap werkloos doet toekijken:

Verminder de inspanning

Zoals: je bent automatisch ingeschreven voor een training. Kun je niet, dan moet je zelf annuleren en een andere datum kiezen.

Werk vanuit de motivatie

• Kan ik het ?
• Mag het op mijn manier ?
• Krijg ik ondersteuning van de anderen ?

Definieer het nieuwe gedrag dus niet te strak: laat de vrijheid om het op eigen wijze te doen. Zorg ervoor dat het haalbaar gedrag is waar mensen de competentie voor hebben, of het kunnen aanleren. En zorg voor supporters.

Julie gaf ons ook een handige motivatie checklist mee met de mogelijke remedies om ze aan te pakken. Stel bijvoorbeeld dat er een gebrek is aan (fysieke) feedback op het nieuwe gedrag. Er is dus niets dat de medewerker vertelt dat ie goed zit of fout. Mogelijke remedies zijn dan:

• Checklists
• Scorekaarten
• Oefenen met feedback
• Coaching tijdens het werk
• Oefenen tot automatisme

Interesse in de checklist? Contacteer me en ik stuur het door.

Interesse in de belangrijkste inhoudelijke inzichten van deze masterclass? Laten we afspreken. Ik heb een korte presentatie klaarliggen.

Weggever: weet jij welk universeel overtuigingsprincipe de Vaamse Stichting Verkeerskunde  gebruikt in haar campagne tegen het gsm’en achter het stuur? Laat het me weten en je wint een gratis advies.

Met interesse gelezen? Danku om te delen!